Ik ben zo blij dat ik nooit ben toegeschreeuwd op mijn werk. Niet door collega’s en ook niet door leidinggevenden.
Wel heb ik een paar keer gewerkt in een team dat geleid werd door een ‘donderwolk’. Soms wist je van te voren al dat er een ‘donderwolk’ aan zat te komen. Donderwolken hebben een imago onder medewerkers. Als er lijntjes lopen tussen het oude- en het nieuwe team, weet je als nieuw team al wat er aan zit te komen. En natuurlijk ‘kende’ ik ook ‘donderwolken’ van andere afdelingen en teams door de verhalen die rondzongen. Het imago van een ‘donderwolk’ blijft niet beperkt tot het team waar het leiding aan geeft.
Zover ik weet heeft slechtst één ‘donderwolk’ die ik kende aan het kortste eind getrokken. Ik heb wel meerdere ‘donderwolken’ verder zien reizen door organisaties en sommigen heb ik promoties zien maken. Dat is best raar.
Lees het gemiddelde boek over teamontwikkeling en ‘best presterende teams’ en je ziet dat daar andere typen leidinggevenden in worden beschreven. Het zijn in ieder geval geen ‘donderwolken’.
In de krant lees ik dat bij DWDD personen letterlijk op kleine afstand werden toegeschreeuwd. En public. Dat er vernederende woorden werden gebruikt. Omdat de inbreng of output niet beviel. Er heerste een angstcultuur. Er vielen vele slachtoffers. Sommigen hebben er jaren later nog last van.
De basis van een goed presterend team is vertrouwen en veiligheid. Dat je je als teamlid gewaardeerd voelt. Dat je jouw afwijkende visie kunt en durft te geven. Dat er geluisterd wordt. Dat als jouw visie niet bruikbaar is (dat kan), dan wordt die visie niet afgebrand. Dat je wordt bedankt voor je inbreng nadat er serieus is gekeken naar dingen of invalshoeken die wel bruikbaar zijn uit die visie. Je blijft achter met het fijne gevoel dat jouw inbreng serieus wordt genomen en dat jouw volgende input en visie weer van harte welkom zijn.
Wat het nog erger maakt is dat het ‘donderwolk’ gedrag bij DWDD ‘gewoon’ kon doorgaan. Jarenlang. Dat er ieder jaar weer slachtoffers bijkwamen. Ondanks dat de directie, de organisatie, HR, kortom alles en iedereen die had kunnen ingrijpen op de hoogte was. Ze lieten het doorgaan, lieten het gebeuren.
Hoewel de bij mij bekende ‘donderwolken’ gelukkig niet van dit kaliber ‘donderwolken’ waren, konden zij (op één na) ook gewoon doorgaan met donderwolk gedrag. En ook zij maakten slachtoffers.
Het was een extreme werkomgeving bij DWDD, lees ik. Een werkomgeving waar ook vrouwen in werkten. Een werkomgeving waar ook vrouwen aan meewerkten.
‘Donderwolken’ zijn niet alleen mannen, het zijn ook vrouwen. Als zowel vrouwelijke- als mannelijke verantwoordelijken extreem masculien gedrag vertonen, bereik je als team nooit het gevoel van vertrouwen, veiligheid en waardering dat je als team nodig hebt om goed te presteren. Dan heerst er angst. Dan vallen er slachtoffers.
Teams presteren beter als ze minimaal 40% feminiene- en masculiene gedragingen in het team hebben. De feminiene- en masculiene gedragingen zijn dan in evenwicht. Teamleden voelen zich dan veilig genoeg om iets aan te kaarten, ideeën te opperen en een ander blikveld te tonen. Het leidt tot meerdere invalshoeken, meer creativiteit en betere beslissingen en resultaten. Helemaal als het team ook een afspiegeling is van de samenleving.
In de VS vertrekken er voor iedere vrouw die promotie maakt, twee vrouwen. Dat heeft alles te maken met het gevoel van veiligheid, vertrouwen en waardering.
Al jarenlang is er bekend wat de ingrediënten zijn hoe je vrouwen kunt begeleiden naar de (sub)top in organisaties. Afgelopen vrijdag heb ik mijn scriptie hierover met succes verdedigd. Er wordt in de scriptie benoemd wat helpend en belemmerend is voor vrouwen in de opmars naar de top. Het geeft praktische handvatten die merendeels ook te gebruiken zijn voor andere vormen van diversiteit. Het helpt ook mannen! Om precies te zijn: mijn scriptie helpt een organisatie het échte talent te ontdekken, te promoten en te behouden.
- De belangrijkste ingrediënten? Veiligheid, vertrouwen en waardering. Anders loopt talent weg. Kijk naar de VS.
- Een leuke bijvangst als je deze ingrediënten biedt? Dat mannen zich meer feminien kunnen en durven te gedragen. Nu worden ze daarvoor ‘bestraft’ omdat het niet past bij het stereotypebeeld van een man.
Noot: ik herken bij mezelf zowel feminien- als masculien gedrag (mijn man en kinderen beamen dit😉). Ik denk dat ook jij beide gedragingen laat zien. De ene persoon laat meer feminien gedrag zien, de ander meer masculien gedrag.
De situatie bepaalt ook hoe je jezelf gedraagt. In een organisatie waar masculien gedrag meer wordt gewaardeerd dan feminien gedrag, zullen velen meer masculien gedrag gaan vertonen.
In wat voor omgeving werk jij?
Inclusie geeft je het gevoel van vertrouwen, veiligheid en waardering.
Literatuur:
- CPB. (2019). Vrouwen aan de top
- Laterveer, M. (2022). Hoe het is om als man te werken op mannenbolwerk de Zuidas? ‘Wil je overleven in een machocultuur, dan moet je niet over je heen laten lopen’. NRC
- Mayer, D.M., (2018). Harvard Business Review. How Men Get Penalized for Straying from Masculine Norms
- de Volkskrant (2022), Angstcultuur DWDD
